Bu haftadan itibaren meslek hayatımda rastladığım muhasebe ve işletme hilelerini siz değerli okurlarıma ve meslektaşlarıma anlatmaya başlayacağım.
Oğlumun üniversiteyi bitirip makine mühendisi olduğu yıllardı. Oğluma iş arıyordum ve birçok firma senin oğlun olduğu için almayız diye cevap veriyordu. Sebep; ‘eğer oğlun bir yanlış yaparsa seninle ilişkilerimiz bozulur, sizinle ilişkilerimiz bozulursa oğlunun çalışmasından çok memnun olsak bile yine ondan vazgeçmek zorunda kalırız’ diyorlardı ve uzun müddet iş aramak zorunda kalmıştık.
Bu firmalardan biri ihtiyacı olan makine mühendisini işe aldı, başlattı. O tarihlerde makine mühendisi genç 1,5 milyar lira aylık istemişti. Firma 900 milyon verdi ve genç kasım ayında işe başladı. İşi vardiyalı idi. Böyle genç ve vardiyalı çalışan mühendisleri de genellikle gece vardiyalarında çalıştırırlar.
Zaman geçti, firmanın tam tasdik işlemlerini de benim firmam yapıyor. Bir gün evrakları incelerken bir fatura, gözüme acayip göründü. Yılların tecrübesi diyebiliriz. Şehrimizin sanayi malları ve yedek parçaları satışı konusunda epey tanınan bir firmasının faturası idi dikkatimi çeken.
Firmanın ismi Kırmızı Hırdavat ve Mamulleri Ltd. Şti. diyelim. Faturasının başlığında şöyle 5 santimlik bir kırmızı şerit vardır. Ama bu faturada kırmızı şerit mavi idi ve Maliye Bakanlığı mührü de ters basılmıştı. Olur ya bazen hani fotoğraflar negatif çıkar. Bu da öyle yanlış basılan bir fatura mı diye düşündüm.
Diğer ayları da inceledim. İncelemeyi yaptığım ay, mayıs ayı idi. Ocak ayından itibaren her ay böyle bir veya iki fatura vardı ve her ay toplam 600 liralık malzeme faturası kırmızı yerine mavi bantlı idi. Herhalde ikinci bir seri fatura diye düşündüm.
Ama faturaları çıkarttım ve firmaya gittim. Bu faturalarla ilgili kayıtlarınızı görmek istiyorum dediğimde kıyamet koptu. Sonuçta firma sahibini en az 35 yıldır tanıyorum. Eyvah birisi benim faturamı taklit etmiş, benim firmamda veya kayıtlarımda bu faturalar yok. Ben ne yapacağım, hemen müşavirlerimle konuşup Maliyeye ve Polise baş vurayım dedi. Lütfen sen biraz sabret, ben bunun ne olduğu konusunu bir araştırayım da ondan sonra ne yapılacaksa benim de desteğimle yaparsın dedim. Tekrar kendi firmamıza döndüm.
Faturaların eklerindeki sipariş formlarına baktım. Sipariş formları akşam saat 18:00′ dan sonra ve acil yedek parça olarak yazılmış. Her faturada sipariş formunu imzalayan o geceki vardiya amiri ve Kasım ayında işe başlayan genç mühendis.
Firmanın akşamları işi herhangi bir parça eksikliği sebebiyle aksamasın diye firma, vardiya amirinin emrine bir miktar para bırakıyor ve bir parçaya ihtiyaç olduğunda vardiya amirinin emri ve imzası ile o parça alınarak makinelerin ve üretimin durması önleniyor. Tabii, çok güzel bir tedbir ve organizasyon. Firma yetkililerini tebrik ettim.
İşe Kasım ayında giren genç mühendisi çağırdım. Bu nedir diye sorduk. Makine durdu, parçaya ihtiyaç vardı. Elimdeki parayı ve yetkiyi kullanarak aldım dedi. Bir adım ilerledim. Ama satıcı firmanın yetkilileri ile görüştüm dedim. Onların böyle bir faturası kayıtlarında yok, firma polise müracaat etmeyi düşünüyor deyince genç çözüldü.
Kendini, kendi mantığı ile savundu. Ben haklıyım dedi. Ben namusluyum dedi. Benim ücretim aylık 1,5 milyar liradır. Onlar bana 900 milyon lira verdiler ve yılbaşında da ücretimi 1,5 milyar yapmadılar. Ben de hakkımı almak için düşündüm. Sonunda bilgisayarı gayet iyi kullanıyorum. Kırmızı firması en çok yedek parça aldığımız firma. Onun faturasının benzerini yapmak ve kullanmak göze çarpmayacaktı. Bilgisayardan onun faturasının taklidini yaparak satınalma prosedürlerini ve yetkimi kullanarak Kasım ayından Mayıs’a kadar toplamda 7 aylık alacağım olan 7X600=4,2 milyar lirayı aldım. Firmanın kayıtlarına da bu masraflar girdi dedi.
Peki, kırmızı firmasının faturası kırmızı sen niye mavi yaptın ve üzerinde mali mühür ters ne diyorsun dediğimde, ne olur ne olmaz birebir taklit olmasın ve bir savunma mekanizması kalsın diye öyle yaptım dedi.
Bak kardeşim, yaptığın çok ağır bir suç. Sen sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge tanzim ettin. Bu belge ile ilgili olarak ismini kullandığın firma da çalıştığın firma da sahte belge düzenlemek ve kullanmaktan çok ağır cezalar ödeyecek. Bu cezalar şunlardır dedim. Ayrıca, suç mali polislik ve ağır bir dolandırıcılık ve sahtekarlık suçudur.
Delikanlı yine de kendisinin haklı olduğunu savunuyordu. Bir ara sarardı soldu ve çok sıkıştığını söyledi, tuvalete gitti. Bir daha gelmedi. Şehrimizde bile izine rastlamadık.
Neyse, şimdi ikinci bir derdimiz başladı. Bu faturaları ve kayıtları ne yapacağız?
Kısaca çözümü söyleyeyim, Kırmızı firması ile görüştük ve o faturaları yok ettik. Kayıtlara sehven girmiş olduğundan ters madde ile de kayıtları sildik.
Firmanın ve satıcı firmanın kurtulmasını sağladık.
Ama, böyle bir işlem yapan ve ileride daha büyük dolandırıcılıklar yapabilecek birini cezalandıramadık. Eğer Maliyeye veya polise müracaat etseydik firmamızın ve ismi geçen satıcı firmanın başına gelecekleri siz değerli okuyucularım ve meslektaşlarım biliyor tabii.
Daha fazla bir şey yazmaya gerek var mı?
Cevdet Akçakoca – EKOHABER
